Այս երևույթը սարսափելի է հնչում, սակայն իրականում նկարագրում է բնական պրոցես, որը դառնում է վտանգավոր միայն քնի պակասի դեպքում: Նորմալ քնի ընթացքում ուղեղի հատուկ բջիջները՝ գլիալ բջիջները, զբաղվում են «մաքրման աշխատանքներով»՝ հեռացնելով թունավոր նյութերը և վնասված բջիջները:
Նորմալ քնի ժամանակ այս բջիջները մաքրում են ուղեղը թունավոր նյութերից և վնասված բջիջներից: Սակայն քնի պակասի դեպքում նրանք սկսում են քանդել նաև առողջ նյուրոնային կապերը, ինչը վնասում է հիշողությունը և մտածողությունը:
Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ քրոնիկական անքնությունը բարձրացնում է մի շարք հիվանդությունների ռիսկը՝ ներառյալ սրտանոթային խնդիրները, շաքարային դիաբետը և նյարդային համակարգի հիվանդությունները:
Քնի ժամանակ ուղեղում տեղի է ունենում աուտոֆագիա՝ բջիջների ինքնամաքրման պրոցես: Սա օգնում է պահպանել ուղեղի նորմալ աշխատանքը: Քնի խանգարման դեպքում այս պրոցեսը դառնում է չափից ավելի ակտիվ և վնասակար:
Առողջ քնի համար կարևոր է պահպանել որոշակի կանոններ՝ քնել և արթնանալ նույն ժամին, խուսափել քնելուց առաջ կոֆեին պարունակող ըմպելիքներից, ստեղծել հարմարավետ միջավայր քնելու համար:
Հետազոտող Միշել Բելեսին հայտնաբերել է, որ քնի պակասի պատճառով աստրոցիտները սկսում են քանդել սինապսները՝ նեյրոնների միջև կապերը: Սա բացասաբար է անդրադառնում ուշադրության, հիշողության և ուսուցման վրա:
Չնայած ուղեղը շարունակում է աշխատել նաև քնի ընթացքում, այս ժամանակահատվածն անհրաժեշտ է նրա նորմալ գործունեության համար: Քնի պակասը խանգարում է վերականգնման բնական պրոցեսներին և կարող է հանգեցնել լուրջ առողջական խնդիրների:
https://stemnews.am/hy/2429?fbclid=IwY2xjawI3ap1leHRuA2FlbQIxMQABHfY9rY2PLSkxTCyXNEl50ftvXPwMXy9qw2MuuhOHlRMufPNvmWp8_BSpww_aem_YdfhOSaOhRWQAW2JS2Pv5A
